اروپا و اروپائیان از دیدگاه ایرانیان عصر صفوی (با تکیه بر سفرنامه ها)

گسترش مناسبات ایران و اروپا در دوره صفویه باعث شد تا ایرانیان با چهره جدید اروپای بعد از رنسانس روبرو شوند. چهره ای که نقاط برجسته آن از یک سو گسترش علوم و فنون و از سوی دیگر فعالیت های استعماری و تبلیغات دین مسیحی در خارج از اروپا بود، ایرانیان عصر صفوی به انحای گوناگون با این گونه واقعیت های مرتبط با اروپا در تماس بودند، این تماس ها می توانست باعث شناخت ایرانیان از اروپا گردد. همچنین آشنایی با اروپاییان، این امکان را به ایرانیان می داد تا از دستاوردهای مادی و معنوی مردمان آن قاره به ویژه دستاوردهای جدید اروپا در عصر رنسانس بهره برند. اما حاصل تماس ها و برخوردها برای ایرانیان نه شناخت دقیق اروپا و اروپاییان بود و نه بهره برداری اصولی از پیشرفت های علمی و فنی مردمان آن قاره؛ شناختی که ایرانیان در این دوره درباره اروپا کسب کردند شناختی نیم بند و ناقص و اغلب توام با تصورهای ذهنی غلط و افسانه مانند نسبت به آن سرزمین و مردمانش بود. در زمینه استفاده از علوم و فنون نیز ایرانیان روزگار صفویه تنها توانستند در برخی از فنون مانند بکارگیری سلاح آتشین، از فن آوری های اروپاییان بهره برداری نمایند، اما از پیشرفت های علمی و معرفتی اروپاییان غافل ماندند. آن هم بخاطر نیاز به جنگ با عثمانی بعد از چالدران بود. در دیگر موارد هیچ وقت کنجکاوی عمومی برای فراگیری علوم غربی یا شناخت از اروپا و تحولات آن صورت نگرفت